Kόμβος αγρο-οικολογικών γνώσεων

Συστάσεις πολιτικής

Τα μέτρα πολιτικής για την προώθηση της γνώσης και τη στήριξη της συνεργασίας αποτελούν βασικά μέσα για την ενθάρρυνση των αγροοικολογικών μεταβάσεων στην Ευρώπη, ιδίως όταν οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις εξοικειώνονται με τις αγροοικολογικές πρακτικές και πρέπει να δημιουργήσουν τη βάση των γνώσεών τους. Η υποστήριξη των συμβουλευτικών υπηρεσιών αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των αγροοικολογικών μεταβάσεων, οι οποίες συνεπάγονται τη μετάβαση από ένα παράδειγμα παραγωγής έντασης εισροών σε ένα παράδειγμα παραγωγής έντασης γνώσης. Τα μέτρα συνεργασίας έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν συνέργειες μεταξύ και εντός των διαφόρων τροφικών αλυσίδων, να στηρίξουν την ανάπτυξη ικανοτήτων, καθώς και να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των καταναλωτών. Οι γεωργοπεριβαλλοντικές πληρωμές και οι πληρωμές για επενδύσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν περαιτέρω και να στοχευθούν σε συγκεκριμένους τύπους γεωργικών εκμεταλλεύσεων (π.χ. μικρές και μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις), ώστε να ευνοηθούν ευρύτερες αλλαγές και να εξασφαλιστεί η μονιμότητα των νέων πρακτικών. Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής περιλαμβάνει τέτοια μέσα, τα οποία, ωστόσο, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από προσαρμογές και στόχευση ώστε να αγκαλιάσουν την αγρο-οικολογία ως προτεραιότητα. Οι πληρωμές βάσει αποτελεσμάτων για αγροοικολογικές πρακτικές είναι σημαντικά καινοτόμα μέσα, τα οφέλη των οποίων παρατηρούνται μέσω πιλοτικών έργων. Η συμμετοχή των γεωργών στην παρακολούθηση των αποτελεσμάτων θα μπορούσε να βελτιώσει τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των μέτρων. 

Οι αγρο-οικολογικές μεταβάσεις απαιτούν μεσο-μακροπρόθεσμα στρατηγικά σχέδια, ικανά να προωθήσουν την αλλαγή σε επίπεδο εκμετάλλευσης και να επιτρέψουν τη σταδιακή αναβάθμιση της αγρο-οικολογίας σε εδαφικό επίπεδο, με:

  • βελτιώνοντας τις γνώσεις των γεωργών, μέσω της συνεργασίας και της μάθησης μεταξύ ομοτίμων, σχετικά με τα περιβαλλοντικά οφέλη και τις οικονομικές ευκαιρίες της αγροοικολογίας, μέσω της ενσωμάτωσης των εμπειριών των σημερινών επιχειρησιακών ομάδων EIP-AGRI,
  • αύξηση της ικανότητας των τοπικών φορέων να δημιουργούν αγροοικολογικά δίκτυα και μακροχρόνια οριζόντια και κάθετη συνεργασία στην τροφική αλυσίδα, με ειδικές πρωτοβουλίες που αφορούν μικρές και μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Αυτό περιλαμβάνει την αύξηση της συνεργασίας των γεωργών σε κοινές δραστηριότητες αποθήκευσης, μεταποίησης και εμπορίας, καθώς και τη συμμετοχή των φορέων της αλυσίδας αξίας, συμπεριλαμβανομένων των εμπόρων, των λιανοπωλητών, των εστιατορίων, των σχολείων και των καταναλωτών, στη δημιουργία αλυσίδων αξίας που αναγνωρίζουν τις απαιτήσεις και τα οφέλη της αγρο-οικολογικής γεωργίας και των συστημάτων τροφίμων. Αυτό θα βελτίωνε τη διαπραγματευτική δύναμη και την προστιθέμενη αξία των γεωργών, μειώνοντας έτσι την εξάρτηση των αγρο-οικολογικών συστημάτων γεωργίας από τη δημόσια στήριξη,
  • ενίσχυση των προτύπων βιωσιμότητας για τα γεωργικά συστήματα, όπου οι αγρότες θα έχουν μεγαλύτερες ευθύνες και ανταμοιβές για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, επίσης μέσω νέων μέτρων αγροπεριβάλλοντος-κλίματος με βάση τα αποτελέσματα,
  • ευθυγράμμιση των ιδιωτικών συστημάτων και των πρωτοβουλιών της αλυσίδας αξίας με τα δημόσια πρότυπα βιωσιμότητας, όπως προβλέπεται από τη στρατηγική "Από το αγρόκτημα στο πιρούνι",
  • συμπερίληψη των αρχών και πρακτικών της αγροοικολογίας στα σχολικά προγράμματα σπουδών που καλύπτουν τις αρχές της παραγωγής και κατανάλωσης τροφίμων, τις γεωργικές πρακτικές και την κοινωνική ευθύνη,
  • βελτίωση του σχεδιασμού και της διακυβέρνησης των γεωργικών πολιτικών και εφαρμογή μιας ευρύτερης προοπτικής του διατροφικού συστήματος αγροοικολογικών μεταβάσεων για την επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας.

Ειδικές συστάσεις, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά πλαίσια των αγροοικολογικών μεταβάσεων στις μελέτες περίπτωσης στις 15 ευρωπαϊκές χώρες, συνοψίζονται σε μια σειρά σύντομων δελτίων πολιτικής των μελετών περίπτωσης.

Συνοπτικά δελτία πολιτικής

Austria

Czech Republic

Finland

France

Germany

Greece

Hungary

Italy

Latvia

Lithuania

Romania

Spain

Sweden

Switzerland

United Kingdom

Project level briefs